ابراز ارادت به ساحت قدسى حضرت مهدى، عليهالسلام، از مهمترين وظايفى است كه منتظران آن امام عزيز در عصر غيبت دارند . اين مهم مفهومى است كه مىتواند مصاديق مختلفى داشته باشد مانند دادن صدقه به قصد سلامتى آن امام همام، هديه كردن ثواب اعمال واجب يا مستحب به آن حضرت و مواردى از اين قبيل .
ترديدى نيست كه اين ابراز ارادت، گذرگاهى جهت ازدياد معرفت و محبت نسبتبه آن عزيز غايب از نظر است و معرفت و محبت، معبرى است تا به آن امام بزرگوار تقرب بيشترى حاصل كنيم . اين نوشتار را به دو مصداق موضوع ياد شده اختصاص دادهايم:
اول: دادن صدقه به قصد سلامتى امام عصر، عليهالسلام، از جمله تكاليفى است كه منتظران آن امام بزرگوار در عصر غيبتبر عهده دارند . بدون شك آن حضرت بىنياز از آن است كه منتظران، براى سلامتىاش صدقه بدهند، ولى همان طور كه گفته شد، ابراز ارادت به آن بزرگوار و اعلام تبعيت از آن حضرت نشانهها و علائمى دارد كه از آن جمله مىتوان علاقه به سلامتى حضرتش را عنوان نمود . و اين كار - همان طور كه در زندگى شخصى خودمان با دادن صدقه تامين مىشود - نسبتبه آن امام بزرگوار هم سارى و جارى است . مضافا اين كه بنا به روايتى از رسول مكرم اسلام:
هيچ بندهاى ايمان نياورد مگر آنكه من نزد او از خودش محبوبتر باشم، و خاندانم از خاندانش نزد او محبوبتر باشند و عترت من نزد او از عترت خودش محبوبتر باشند و ذات من از ذات خودش نزد او محبوبتر باشد . (1(
با اين حساب، اگر براى سلامتى خود، يا خانواده خودمان صدقه مىدهيم، اين كار براى كسى كه از ما و خاندانمان عزيزتر است اولى مىباشد; و چه كسى در اين خصوص عزيزتر و شايستهتر از حضرت مهدى، عليهالسلام؟ بر همين اساس است كه مرحوم «سيدبن طاووس» به فرزندش چنين سفارش مىكند:
«... پس در پيروى و وفادارى ... نسبتبه آن حضرت به گونهاى باش كه خداوند و رسول او و پدران آن حضرت و خود او از تو مىخواهند و حوائج آن بزرگوار را بر خواستههاى خود مقدم بدار، هنگامى كه نمازهاى حاجت را به جاى مىآورى، صدقه دادن از سوى آن جناب را پيش از صدقه دادن از سوى خودت و عزيزانت قرار بده ...» (2(
چه نيكوست منتظران امام عصر، عليهالسلام، روزانه به قصد سلامتى آن امام همام مبلغى به نيازمندان صدقه بدهند .
بديهى است آن حضرت را به اين صدقات نيازى نيست، ولى همان طور كه گفته شد اين كار ابراز ارادت به ساحت قدسى آن امام شريف و گذرگاهى است تا كسب محبت و تقرب به آن بزرگوار حاصل آيد . مضافا اينكه برحسب روايات متعدد، اعمال ما هر از چند گاه خدمتحضرتش عرضه مىشود و چون آن بزرگوار، اين مقدار وفادارى را از ناحيه منتظرانش مشاهده كنند، خرسند مىگردند و كدام توفيق براى منتظران از اين بالاتر كه لبخند رضايت و خرسندى بر لبان امام خود - كه جان عالميان فدايش باد - بنشانند؟ و اگر ما عملا خواستار سلامتى حضرتش باشيم و در اين راه از بذل مال دريغ نكنيم، آيا آن منبع فيض، سلامتى ما را از خداوند نخواهد خواست؟
دوم: هديه دادن ثواب اعمال مستحب به آن امام شريف از ديگر مصاديق ابراز ارادت به آن حضرت است . در زندگى روزمره هديه و چشمروشنى گذرگاهى براى اعلام دوستى و نيز رفع كدورتهاست . روايات فراوانى از پيامبر اكرم، صلىالله عليهو آله، در اين خصوص وارد شده است . به دو روايتبسنده مىكنيم: به يكديگر هديه بدهيد تا رشته محبتتان استوار شود; زيرا هديه محبت را بيفزايد و كينه و كدورت را از ميان ببرد . (3(
همچنين آن بزرگوار فرمود:
هيچ كس نبايد هديه برادرش را رد كند، اگر توانست آن را عوض دهد . (4(
هديه كردن ثواب و پاداش اعمال پسنديده به امام عصر، عليهالسلام، از زيباترين و مستقيمترين راههايى است كه بيانگر ابراز محبت و وفادارى به آن حضرت است و همان طور كه در بحث صدقه به قصد سلامتى آن امام همام گفته شد; آن بزرگوار را به اين هدايا نيازى نيست، بلكه ما به ابراز مودت و دوستى نسبتبه آن حضرت نيازمنديم و براى رسيدن به اين مطلوب، كدام راه مستقيمتر از هديه كردن پاداش اعمال نيكو به آن امام عزيز؟
مرحوم «صدرالاسلام همدانى» در كتاب «تكاليف الانام فى غيبة الامام» يا «پيوند معنوى با ساحت قدس مهدوى» مىنويسد:
از جمله تكاليف بندگان در عصر غيبت امام عصر، عليهالسلام، هديه كردن ثواب طاعات و عبادات اعم از واجب و مستحب به آن حضرت و پدران بزرگوار ايشان است; زيرا اين كار باعث قبولى عبادات و ازدياد طاعات زياد بنده خواهد شد .
و در ادامه و به نقل از «سيدبن طاووس» روايتى را چنين مىآورد:
كسى كه ثواب نماز خود را - چه واجب و چه مستحب - براى رسول خدا، صلىالله عليهو آله، اميرمؤمنان و اوصياى گرامى او قرار بدهد، خداوند ثواب نمازش را چند برابر مىكند ... و پيش از جدا شدن روح از بدنش به او مىگويند: اى فلان! دلتخوش و چشمت روشن باد بدانچه خداوند متعال براى تو مهيا كرده است ... (5)
هديه كردن پاداش اعمال به امام عصر، عليهالسلام، منحصر به ثواب نماز نيست، ثواب و پاداش هر گونه اعمال خير را مىتوان مشمول اين نكته قرار داد . چنانكه مرحوم «سيدمحمدتقى موسوى اصفهانى» ، قرائت قرآن و غيره را مشمول اين نكته دانسته است . (6(
همچنين مرحوم طبرسى در «النجم الثاقب» حج كردن به نيابت از سوى آن حضرت را عنوان نموده و اين كار را از قديم در ميان شيعيان امرى مرسوم دانسته است . (7(
هديه نمودن پاداش اعمال نيك به ساحت قدسى حضرت مهدى، عليهالسلام، امر پيچيدهاى نيست و به مقدمات عريض و طويلى نياز ندارد، همين كه انسان نيت كند ثواب اين عمل نيك هديهاى براى امام عصر، عليهالسلام، باشد، كفايت مىكند . چنانكه راوى از امام سؤال كرد چگونه نماز خود را هديه كند؟ امام جواب داد: ثواب نماز خود را براى پيامبر، صلىالله عليهو آله، و يا هر كدام از ائمه، عليهمالسلام، نيت مىكند و پس از سلام نماز بگويد: اللهم انت السلام و منك السلام يا ذاالجلال و الاكرام، صلى الله على محمد و آل محمد» . اينها ركعاتى بود هديه به بندهات محمد بن عبدالله ...» (8(
طبيعى است كه اين هديه مىتواند به هر كدام از معصومين ديگر از جمله حضرت مهدى، عليهالسلام، تعلق بگيرد . از اينها بگذريم هديه دادن پاداش اعمال نيك به حضرت ولىعصر، عليهالسلام، همان طور كه گفته شد موجب قبولى و ازدياد پاداش اعمال مىگردد و در حقيقت اين كار مهر تضمينى استبر قبولى عمل به شرط برخوردارى از ساير شرايط .
چه نيكو و پسنديده است كه منتظران در غيبت امام خود، به آن حضرت ارادت ورزند و با دادن صدقه به قصد سلامتى آن حضرت و نيز اهداى پاداش اعمال پسنديده - چه واجب و چه مستحب - به آن عزيز غايب از نظر اعلام محبت كنند .
-1سيدمحمدتقى اصفهانى، مكيال المكارم، ترجمه، ج2، ص297 .
-2همان، ص288، و النجمالثاقب، ترجمه، ص773 .
-3نهجالفصاحه، سخن 1189 .
-4همان، سخن 2536 .
-5صدرالاسلام همدانى، پيوند معنوى با ساحت قدس مهدوى، ص225 .
-6سيدمحمدتقى اصفهانى، در دوران غيبت امام مهدى، عليهالسلام، چه كنيم؟ ، ص11 .
-7النجمالثاقب، ترجمه، ص774 .
-8مهر محبوب، سيد حسين حسينى، ص86 .
ابراز دوستى به حضرت مهدى عليه السلام وظيفهاى در عصر غيبت